Dynia hokkaido zdążyła już zdobyć uznanie w wielu zakątkach świata, ale wciąż bywa uważana za produkt dość egzotyczny. Ta niewielka, pomarańczowa odmiana dyni wyróżnia się zwartym miąższem, słodkim smakiem i możliwością spożywania razem ze skórką. Choć w Polsce coraz więcej osób docenia jej atuty, dynia hokkaido nadal nie jest tak powszechnie stosowana w codziennych daniach jak klasyczna dynia olbrzymia czy dynia zwyczajna. W tym artykule przyglądamy się przyczynom tej mniejszej popularności, omawiamy właściwości dyni hokkaido, jej wartości odżywcze i kalorie, a także doradzamy, jak włączyć ją do diety pudełkowej czy tradycyjnego jadłospisu. Zyskasz również praktyczne wskazówki dotyczące uprawy, korzystania z pestek oraz poznasz inne rodzaje dyni, które mogą z powodzeniem gościć na Twoim stole.
Skąd wzięła się dynia hokkaido i co ją wyróżnia?
Nazwa „hokkaido” nawiązuje do wyspy położonej w Japonii, jednak sama odmiana wywodzi się prawdopodobnie ze Stanów Zjednoczonych. To właśnie Amerykanie mieli uczestniczyć w pracach hodowlanych, których efektem było wyselekcjonowanie tej pomarańczowej i niewielkiej odmiany. Z czasem nasiona trafiły do Azji, gdzie hokkaido dynia szybko zyskała popularność i tamtejszą nazwę, by później dotrzeć także do Europy. Dynie hokkaido rozpoznaje się po intensywnie pomarańczowej, gładkiej skórce, której – w przeciwieństwie do innych rodzajów dyni – nie trzeba obierać. Miąższ jest zwarty, nieco słodszy i orzechowy w smaku, co daje szerokie możliwości kulinarne.
Mimo tych atutów egzotyczne brzmienie nazwy, a także obawa przed nieznanym smakiem sprawiają, że dynia hokkaido wciąż jest mniej popularna niż powszechne odmiany, np. dynia zwyczajna (cucurbita pepo) czy dynia olbrzymia (cucurbita maxima). Co więcej, nie wszystkie sklepy oferują hokkaido przez cały rok. Najłatwiej kupić ją w sezonie jesiennym, a i wtedy klienci sięgają po nią rzadziej niż po wielkie, tradycyjne okazy z lokalnych bazarów.
Najważniejsze właściwości dyni hokkaido: wartości odżywcze i kaloryczność
Pośród różnych rodzajów dyni wyróżnia się właśnie dynia hokkaido, która dostarcza wielu cennych witamin, mikroelementów i jednocześnie ma niewiele kalorii. Według szacunkowych danych 100 g surowego miąższu dostarcza ok. 30 kcal, co sprawia, że jest świetnym produktem dla osób dbających o linię. Stanowi zatem interesującą alternatywę dla mniej dietetycznych składników jadłospisu. Dynia hokkaido kalorie ma zatem na bardzo niskim poziomie, co można z powodzeniem wykorzystać w procesie redukcji masy ciała.
Istotną zaletą są właściwości dyni hokkaido związane z obecnością beta-karotenu, czyli prekursora witaminy A, odpowiedzialnej za prawidłowe funkcjonowanie wzroku, ochronę skóry i wspieranie odporności organizmu. W miąższu obecne są również witaminy z grupy B, witamina C oraz minerały, takie jak potas i wapń. Potas reguluje ciśnienie krwi, a wapń wpływa na zdrowie kości. Do tego dochodzi magnez, żelazo czy niewielkie ilości cynku. Ze względu na te składniki odżywcze i niską kaloryczność dynię hokkaido zaleca się osobom, które chcą ograniczać spożycie zbędnych kalorii bez rezygnowania z wartościowego jedzenia.
Rodzaje dyni a egzotyczność hokkaido: skąd mniejsza popularność?
Na polskim rynku można spotkać różne rodzaje dyni, przy czym najczęściej królują okazy o dużych rozmiarach, jasnopomarańczowej skórce i dość neutralnym smaku. Takie dynie stosowane są w zupach, dżemach czy tradycyjnych potrawach, takich jak chociażby dyniowe placki. Dynia hokkaido zdaje się w tym zestawieniu bardziej „egzotyczna”, głównie przez mniejszy rozmiar i pochodzenie kojarzone z daleką Japonią.
Również cena potrafi zniechęcać niektórych klientów. W okresie, gdy dynie są powszechnie dostępne na bazarach, klasyczne odmiany bywają znacznie tańsze niż hokkaido dynia. Poza tym hokkaido ma nieco słodszy smak i orzechowe nuty, a część konsumentów woli neutralne odmiany, które można swobodnie przyprawiać według własnych upodobań. W efekcie egzotyczność tej dyni sprawia, że nie jest powszechnie stosowana w kuchni, choć z każdym rokiem zyskuje nowych zwolenników.
Sadzonki dyni i uprawa dyni hokkaido: czy to trudne?
Entuzjaści ogrodnictwa często zastanawiają się nad tym, czy warto posadzić sadzonki dyni hokkaido. Plusem takiej uprawy jest fakt, że roślina nie wymaga nadmiernie skomplikowanej pielęgnacji, a jej okres wegetacji to przeciętnie około 3-4 miesięcy. Mimo to uprawa dyni hokkaido ma kilka wymagań:
Po pierwsze, potrzebuje stanowiska dobrze nasłonecznionego, najlepiej z żyzną, próchniczną glebą i stałym nawodnieniem. Sadzenie rozpoczyna się zazwyczaj wiosną, kiedy mija ryzyko przymrozków. Nasiona lub wyhodowane wcześniej sadzonki dyni hokkaido powinny znaleźć się w gruncie w odstępach około 1 metra, aby pędy mogły swobodnie się rozrastać. Regularne nawadnianie, zwłaszcza w okresie kwitnienia i formowania owoców, stanowi klucz do sukcesu. Dyń hokkaido nie powinno się przelewać, ponieważ nadmiar wody może prowadzić do chorób grzybowych, ale częste, umiarkowane podlewanie jest niezbędne.
Zbiory przypadają zwykle na końcówkę lata i pierwsze tygodnie jesieni, zależnie od warunków pogodowych. Gdy skórka staje się twarda, a kolor intensywny, oznacza to, że dynia hokkaido jest gotowa do zbioru. Dobrze przechowywana (w suchym, chłodnym miejscu) może przetrwać kilka tygodni, co daje nam czas na kulinarne eksperymenty.
Jak jeść dynię hokkaido? Zastosowanie w kuchni i pestki dyni hokkaido
Jeść dynia hokkaido można na wiele sposobów, a jedną z największych zalet jest możliwość pozostawienia skórki, która po obróbce cieplnej staje się miękka i jadalna. Wystarczy dokładnie umyć warzywo, usunąć wnętrze z pestkami i pokroić na mniejsze kawałki. Najpopularniejsze metody obróbki to pieczenie lub gotowanie na parze – taki sposób pozwala zachować większość składników odżywczych.
Wielu kucharzy podkreśla, że z dyni hokkaido powstają wyjątkowo aksamitne i aromatyczne kremy oraz zupy. Jej słodkawy smak dobrze komponuje się z rozgrzewającymi przyprawami, takimi jak imbir, curry czy kumin. Dla tych, którzy wolą łagodniejsze warianty, wystarczą sól, pieprz oraz odrobina oliwy. Dynię hokkaido można również dodawać do sosów, dań zapiekanych, risotto czy nawet ciast.
Warto pamiętać, że pestki dyni hokkaido również nadają się do spożycia. Wystarczy je wydobyć, oczyścić z włókien i delikatnie uprażyć na suchej patelni lub w piekarniku. Zyskujemy w ten sposób bogatą w składniki mineralne przekąskę lub chrupiący dodatek do sałatek. Pestki z dyni hokkaido dostarczają nienasyconych kwasów tłuszczowych, białka i mikroelementów, takich jak cynk czy magnez. Szacuje się, że ich regularne spożywanie może wspomagać układ krwionośny oraz wpływać pozytywnie na kondycję skóry.
Dynia hokkaido w diecie pudełkowej – czy warto?
W cateringu dietetycznym od TIM Catering coraz częściej pojawiają się sezonowe produkty o wysokiej wartości odżywczej. Jesienią w menu niektórych firm można natknąć się właśnie na potrawy z dyni hokkaido: aromatyczne zupy-kremy, gulasze czy zapiekanki warzywne. Niemniej jednak, z uwagi na jej rzadziej spotykany charakter i relatywnie wyższą cenę w porównaniu z popularnymi odmianami, dynia hokkaido nie jest powszechnie stosowana we wszystkich jadłospisach cateringowych. Zdarza się, że firmy specjalizujące się w bardziej ekskluzywnych wariantach diety pudełkowej chętniej sięgają po tę odmianę, doceniając wyjątkowy smak oraz walory dietetyczne.
Z punktu widzenia osób odchudzających się, hokkaido dynia może być wartościowym składnikiem, ponieważ łączy niską kaloryczność z wysoką zawartością witamin i minerałów. Jej słodkawy smak pomaga ograniczyć chęć na słodycze, a bogata w błonnik struktura wpływa na przedłużone uczucie sytości. Jeżeli firma cateringowa umożliwia wybór posiłków zawierających sezonowe produkty, zdecydowanie warto rozważyć te z wykorzystaniem dyni hokkaido.
Czy dynia hokkaido zasługuje na większą popularność w Polsce?
Patrząc na korzyści płynące ze spożywania tej odmiany, aż dziwi, że dynię hokkaido wciąż traktuje się czasem jako produkt egzotyczny. Może to być spowodowane przyzwyczajeniem do bardziej tradycyjnych rodzajów dyni. Jednocześnie rosnąca moda na produkty „superfoods” i nowinki kulinarne sprawia, że odmiany dyni hokkaido coraz częściej pojawiają się w przepisach kuchni fusion, wegetariańskiej i wegańskiej. Dodatkowo gastronomia siega po nią, szukając unikalnych, intensywnych barw i smaków, które świetnie prezentują się na talerzu.
Niewykluczone, że wraz z rosnącym zainteresowaniem zdrowym stylem życia i odkrywaniem nowych smaków, dynia hokkaido będzie coraz łatwiej dostępna, także w supermarketach. Z pewnością warto po nią sięgać, zwłaszcza w okresie jesieni, gdy możemy liczyć na najświeższe zbiory lokalnych rolników.
Bibliografia:
- 1. Jarosz M. (red.), „Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie”, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2020.
- 2. Chwojnowska Z., „Warzywa dyniowate w kuchni polskiej – tradycje i trendy”, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2019.
- 3. Kumępa S., „Uprawa warzyw w Polsce – przegląd odmian”, Wydawnictwo Rolnicze, Lublin 2017.
- 4. Januszewicz P., „Funkcje beta-karotenu w diecie człowieka”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2018.