Erytrytol to naturalny słodzik bez cukru, który stopniowo zyskuje popularność wśród osób zamawiających catering dietetyczny. Jest niemal całkowicie pozbawiony kalorii, a jego indeks glikemiczny równy jest praktycznie zeru. Liczne badania wskazują, że nie podnosi poziomu cukru we krwi, co czyni go świetnym rozwiązaniem dla osób z insulinoopornością lub cukrzycą. W tym artykule przyjrzymy się, jak erytrytol wpływa na organizm i dlaczego cieszy się tak dużym zainteresowaniem. Zastanowimy się również, czy jego stosowanie w diecie pudełkowej jest faktycznie bezpieczne, biorąc pod uwagę aktualne rekomendacje i wnioski płynące z badań naukowych.
Dlaczego erytrytol tak często pojawia się w cateringu dietetycznym?
Wiele osób wybiera dietę pudełkową, aby ograniczyć spożycie cukru i kaloryczność posiłków. Firmy z branży cateringu dietetycznego, takie jak TIM Catering, coraz częściej zamieniają klasyczny cukier na słodziki o obniżonej wartości energetycznej lub całkiem jej pozbawione. Erytrytol wyróżnia się spośród innych substancji słodzących brakiem nieprzyjemnego posmaku i niską kalorycznością, co sprawia, że klienci mogą cieszyć się smakiem słodkich potraw bez wyrzutów sumienia. Ten słodzik, należący do polioli, nie tylko nie podnosi gwałtownie glikemii, ale także nie fermentuje w jamie ustnej, co może ograniczać ryzyko próchnicy (1).
W dietach odchudzających erytrytol przyczynia się do obniżenia dziennego bilansu kalorycznego. Dzięki temu, osoby korzystające z cateringu dietetycznego otrzymują posiłki, które smakują podobnie do tradycyjnych dań, ale nie zawierają zbędnych kalorii. Warto podkreślić, że wiele firm dba o jakość swoich produktów, dlatego w procesie przygotowania używa erytrytolu pochodzenia naturalnego, pozyskiwanego w wyniku fermentacji z udziałem drożdży (2).
Czy wiesz, że niewielkie ilości erytrytolu występują w naturze m.in. w arbuzach, gruszkach czy winogronach?
W cateringach dietetycznych i dietach pudełkowych erytrytol jest wykorzystywany do słodzenia deserów, owsianek, napojów czy sosów. Sprzyja także utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi. Ze względu na to, że organizm ludzki wchłania go w jelicie cienkim i wydala z moczem niemal w niezmienionej formie, substancja ta nie uczestniczy znacząco w metabolizmie. To powoduje, że nie obciąża wątroby ani innych narządów, co docenia wiele osób walczących o utrzymanie prawidłowej masy ciała.
Czy stosowanie erytrytolu w diecie pudełkowej pomaga w odchudzaniu?
Głównym powodem, dla którego catering dietetyczny często zawiera erytrytol, jest redukcja kaloryczności bez utraty słodkiego smaku. Ograniczenie cukru sprzyja spadkowi masy ciała, a dodatek słodzików o niemal zerowej kaloryczności umożliwia jednoczesne zaspokojenie ochoty na słodycze. Wprawdzie słodzik ten jest o około 25-30% mniej słodki niż sacharoza, jednak dzięki swojej strukturze idealnie zastępuje cukier w większości przepisów.
Wyniki badań pokazują, że dieta bogata w erytrytol może spowalniać opróżnianie żołądka, co przekłada się na dłuższe uczucie sytości (3). Dzięki temu łatwiej unikać podjadania, co jest szczególnie istotne dla osób chcących schudnąć. Z punktu widzenia dietetyków, włączenie erytrytolu do menu daje możliwość zaspokojenia potrzeb smakowych klientów, bez negatywnego wpływu na ich codzienny bilans kaloryczny. Jeśli ktoś liczy każdą kalorię, to stosowanie erytrytolu pozwala w praktyce zaoszczędzić spore ilości energii w ciągu tygodnia lub miesiąca.
Nie oznacza to jednak, że sam erytrytol zdziała cuda, jeżeli styl życia pozostawia wiele do życzenia. Właśnie dlatego firmy cateringowe, w tym TIM Catering, podkreślają znaczenie zbilansowanego jadłospisu i aktywności fizycznej. Erytrytol jest ważnym wsparciem, ale kluczowa pozostaje ogólna kompozycja makroskładników, odpowiednie nawodnienie i regularny ruch.
Jak organizm reaguje na duże ilości erytrytolu?
Chociaż erytrytol jest uznawany za produkt w dużej mierze bezpieczny, istnieją doniesienia wskazujące, że nadmierne jego spożycie (np. bardzo wysoka podaż w krótkim czasie) u niektórych osób może skutkować przejściowymi bólami brzucha czy wzdęciami. Jednak takie reakcje zwykle występują przy znacznym przekroczeniu typowej dawki, a w diecie pudełkowej porcje erytrytolu są najczęściej niewielkie i równomiernie rozłożone na cały dzień. To ogranicza ryzyko wystąpienia dyskomfortu trawiennego (3).
W 2023 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zasygnalizowała, że regularne spożywanie słodzików bezcukrowych przez długi czas niekoniecznie sprzyja profilaktyce nadwagi i cukrzycy typu 2 (4). Nie oznacza to jednak, że słodziki są szkodliwe – jest to jedynie sygnał, by traktować je jako dodatek, a nie podstawę jadłospisu. Zdaniem WHO lepiej pracować nad zmianą nawyków żywieniowych w szerszym kontekście, niż polegać wyłącznie na produktach zero kalorii.
Czy wiesz, że erytrytol jest metabolizowany w tak niewielkim stopniu, że w ok. 90% jest wydalany w postaci niezmienionej?
Czy erytrytol to zawsze najlepszy wybór w diecie pudełkowej?
Wiele osób staje przed dylematem: czy lepiej postawić na naturalny cukier, czy lepiej używać polioli takich jak erytrytol. Wbrew pozorom nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi, bo sporo zależy od potrzeb organizmu. Jeśli celem jest zrzucenie wagi albo kontrola glikemii, erytrytol bywa niezwykle użyteczny. Dodatkowo jego walory smakowe i właściwości technologiczne (np. stabilność w wysokich temperaturach) umożliwiają przygotowanie różnorodnych deserów oraz wypieków. Wówczas klienci mogą bez problemu cieszyć się słodkim posiłkiem, nie ryzykując skoków cukru we krwi.
Jednakże niektóre osoby wolą ograniczyć wszelkie słodziki na rzecz diety bardziej wytrawnej i bogatej w naturalnie występujące cukry w warzywach czy owocach. Taki kierunek jest też możliwy w dietach pudełkowych, zwłaszcza gdy firma cateringowa pozwala na modyfikację menu. W TIM Catering istnieje opcja wymiany posiłków, więc jeśli ktoś woli uniknąć nawet minimalnej dawki słodzików, może sięgnąć po dania całkowicie pozbawione słodkiego smaku.
Wybór zależy głównie od indywidualnych potrzeb: cukrzycy, insulinooporności, chęci zredukowania masy ciała czy preferencji smakowych. Erytrytol nie jest wykluczony w żadnej z tych sytuacji, o ile nie występują inne przeciwwskazania (rzadkie, indywidualne nietolerancje). W większości przypadków dietetycy zachęcają do przetestowania i obserwowania reakcji organizmu.
Czy w cateringu dietetycznym erytrytol może zastąpić cukier całkowicie?
Firmy cateringowe zazwyczaj nie eliminują cukru w stu procentach, bo nie każdy klient życzy sobie pełną rezygnację z tradycyjnego słodkiego smaku. Jednak istnieją jadłospisy, w których cukier został całkowicie zastąpiony erytrytolem. W praktyce oznacza to, że większość deserów, koktajli i dressingów jest przygotowywana wyłącznie z użyciem słodzików, a klienci nadal mogą doświadczyć bogactwa smaków.
Erytrytol bywa też łączony z innymi słodzikami, takimi jak stewia czy ksylitol. Pozwala to osiągnąć efekt synergii, poprawiając walory smakowe potraw i ograniczając pewne niepożądane nuty smakowe. Taka kombinacja może się sprawdzić szczególnie w deserach, gdzie tylko jeden rodzaj słodzika mógłby pozostawić nieco mniej przyjemny posmak.
Czy wiesz, że erytrytol ma zdolność delikatnego schładzania języka podczas rozpuszczania w ustach?
Wiele osób ceni sobie catering dietetyczny z erytrytolem, bo w ten sposób otrzymuje w pełni kontrolowaną dawkę słodkości. W przypadku wypieków słodzik ten działa niemal tak samo jak cukier, nie zaburzając przy tym struktury ciasta i nie pozostawiając obcych aromatów. Poza tym specjaliści ds. żywienia z TIM Catering często zachęcają do stosowania erytrytolu osobom, którym trudno całkowicie wyrzec się smaku słodkiego, lecz jednocześnie pragną ograniczyć puste kalorie w diecie.
Bibliografia:
- 1. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. „Czym są słodziki? Bezpieczeństwo i zastosowanie.” Dostęp online.
- 2. EFSA. Scientific Opinion on the re‐evaluation of erythritol as a food additive. EFSA Journal, 2010.
- 3. A. Bornet, Polyols in human nutrition, Comparative Biochemistry and Physiology, Part A 1996.
- 4. World Health Organization. Guideline: Use of non-sugar sweeteners, 2023.